Even een groet - 125

Elkaar in de ogen kijken
Een massale demonstratie werd het. Vanmiddag. Lang niet gezien, zoveel mensen op het Malieveld. Onder de slogan 'Trek de rode lijn' trokken tienduizenden mensen naar Den Haag. Het waren er zoveel dat de dienstregeling van de NS ontregeld raakte en er vanaf het podium moest worden verzocht om niet allemaal mee te lopen naar het Vredespaleis. 

Ik zag mensen van allerlei culturen en leeftijden. Een bord ook met de tekst: 'Wees geen schoofhondje'. Het laat zien dat een breed deel van de samenleving geschokt is over hoe voorzichtig het Nederlandse kabinet reageert op de verschrikkingen in Gaza. Willen we in ons protest tegen Poetin geloofwaardig blijven dan zullen we duidelijker moeten zeggen dat Israël het volkerenrecht met voeten treedt. Al sinds maart blokkeert het IDF voedseltransporten en laten ze de mensen in Gaza honger lijden, terwijl er bommen vallen en de mensen geen kant op kunnen. 

In de dienst had ik het vanmorgen over de Bergrede, waarin rabbi Jeshua de wet van de vergelding doorbrak. Het jus talionis: 'Oog om oog, tand om tand'. Ik kon het niet laten nog eens te benadrukken dat wat de regering Netanyahu doet in Gaza daar niets mee te maken heeft. Mozes bepleitte een doorbreken van de spiraal van geweld. Daarom: 'een oog voor een oog'. Deze oude wet wilde een einde maken aan ongebreidelde wraak, de zevenvoudige vergelding die tot in het volgende geslacht kon voortduren. Deze wet was juist bedoeld om onschuldige slachtoffers te voorkomen. 

Nee, Israël is niet heilig, zoals ook wij als westerse landen niet heilig zijn. Dat is belangrijk om te beseffen. Anders kun je elkaar geen spiegel meer voorhouden. Ik vind het dan ook onbegrijpelijk dat sommige (ook christelijke) partijen in de Kamer spreken over 'onvoorwaardelijke steun' aan Israël. Als de Tenach iets laat zien dan is het wel dat dat een vergoddelijking van mensen is. Nergens wordt Israël zo scherp bekritiseerd als in de Tenach.

"Zijn jullie voor mij soms meer dan de Nubiërs, Israël?", zegt de profeet Amos namens de Eeuwige. "Ik heb jullie uit Egypte weggeleid, maar ook de Filistijnen uit Kreta en de Arameeërs uit Kir." Israël is een spiegel van de wereld, ook al leeft ze vanuit een hoog ideaal. Dat ideaal breekt soms uiteen in duizend stukken. Juist dat is de boodschap van de Tora. Denk aan de zondevalverhalen en de wegvoering in ballingschap. Aan ons de taak om die stukken weer bij elkaar te zoeken, de oorzaken onder ogen te zien, en als wereld elkaar weer in de ogen te kijken. Als we dat doen zullen we ontdekken: ieder mens, ja, ieder volk, is gemaakt naar het beeld van God.

Met een groet,

Karl van Klaveren