Hoe natuurlijk is het geloof?
Jonathan Sacks lezend en vertalend komt de gedachte in me op dat het joods geloof onnatuurlijk is in haar diepste wezen. Natuurreligies hebben rationeel gezien het gelijk aan hun kant. De natuur leert immers dat we niet uniek zijn als individu, dat vrede en recht niet de dienst uitmaken, dat er geen vrije wil bestaat, dat God niet goed, liefdevol en persoonlijk is, maar grillig en gezichtsloos. Dat is de meest natuurlijke manier van kijken naar de wereld, die we dan ook in vele religies vinden, en ... weer komt bovendrijven nu de joods-christelijke erfenis aan betekenis inboet.
Dat – menselijke waardigheid; vrede en recht; vrije wil; God is liefde – desondanks volhouden, zoals joden doen, is het credo quia absurdum, dat vreemd genoeg in onze absurde wereld een zinvolle werkelijkheid heeft gecreëerd. Een wereld waarin goedheid, gezondheid en geluk een kans hebben gekregen, die ze van nature nooit hebben gehad aangezien het leven van zichzelf hard, moeizaam en grillig is – of om het met Hobbes te zeggen: 'eenzaam, arm, gemeen, bruut en kort'. Daarom zijn het 'en toch' en 'deze wereld omgekeerd' zo wezenlijk. Het is niet alleen profetie, maar ook zelfvervullende profetie. Het schept een wereld.
Of ben ik nu te negatief over de natuurlijke staat van de mens, die toch ook grote dingen heeft gebaard,van mystiek tot common sense. Of zijn we dan al in de culturele staat? Of is die hele tegenstelling tussen natuur en cultuur zinloos en moeten we vooral beseffen dat het de natuur is die de cultuur baart in haar evolutionair streven? En belangrijker: wat betekent dat dan voor de cultuur? Ik kom er niet uit. Maar een fascinerend vraagstuk is het, en blijft het.
Met een groet,
Karl van Klaveren
P.S. Ik vertaal momenteel Judaism's Life-Changing Ideas (2020) van de Britse rabbijn Jonathan Sacks, die in 2020 overleed en een van de meest gelezen denkers uit het hedendaagse jodendom is. Een reeks commentaren van zijn hand op de vijf boeken van de Tora verscheen onder de titel Verbond en dialoog bij uitgeverij Skandalon. Credo quia absurdum, 'ik geloof omdat het absurd is', is een uitspraak van kerkvader Tertullianus (160-230), die zich verzette tegen de gedachte van de vroegchristelijke apologeten dat het christendom kon worden verzoend met natuur en rede.
Wie zijn wij?
Het motto ongedwongen geloven geeft aan waar wij voor staan: geloven met een open en kritische houding geïnspireerd door de Joods-Christelijke traditie met oog voor kunst, filosofie en wetenschap.
Persoonlijk contact
Wilt u meer informatie over de Houtrustkerk, de nieuwsbrief of wilt u maandelijks op de hoogte worden gehouden van activiteiten bij de Houtrustkerk? Of wilt u contact met de predikant voor een goed gesprek? Neem dan contact op via houtrustkerk@gmail.com en laat gegevens achter hoe u benaderd wilt worden.
Agenda
Bekijk de agenda hier.
Kerkdiensten
Elke zondag om 10:30 in onze eigen kerk tenzij anders aangegeven in de agenda.
Kerkomroep
Diensten via de kerkomroep kunt u terugkijken via deze link.
ANBI VVP Den Haag
Naam: Vereniging van Vrijzinnige Protestanten te ’s-Gravenhage en omstreken
RSIN: 002601977
